کهن‌الگوی خدای شهیدشونده؛ تحلیل موردی تصویر اسطوره‌ای قیام میرزای جنگلی در شعر شاعران گیلانی

تحلیل گفتمانی انتقاد اجتماعی در شعر شاعران انقلاب اسلامی

ادبیات، سندی است اجتماعی که می‌توان با تحلیل آن، تصویری از شرایط اجتماعی هر دوران، از جمله دوران انقلاب اسلامی را به دست آورد. در این مقاله، با روش تحلیل گفتمان پدام انتقاد اجتماعی در شعر دهه اول تا سوم انقلاب اسلامی‌ مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. دو پرسش این پژوهش یکی به چیستی گفتمان‌های غالب انتقاد اجتماعی در شعر سه دهه نخست انقلاب اسلامی اختصاص یافت و دیگری به سیر تحول این گفتمان‌ها در ...

حج در شعر شاعران بزرگ

قیام آفتابی شعر تأملی در شعر فرزانه خجندی

فرزانه خجندی از شاعره‌های هوشمند، فرهیخته و اندیشه‌ور تاجیک است که از زاویۀ اندیشه‌های پربار به زندگی می‌نگرد و از آن الهام می‌گیرد. او در کار شعر، ازقبل برای موضوع طرح نمی‌سازد؛ یعنی شعر را قالب نمی‌بندد، بلکه شعر اول در او می‌جوشد و آن‌گاه قالب یا شکل می‌گیرد. در این مقاله، زاویۀ نگاه، لطافت خیال، نازک‌خرامی اندیشه، زیبایی تصاویر و اصالت شعر این شاعرۀ تاجیک با ذکر نمونه‌هایی از اشعار او بررسی...

تصویر جامعه در اشعار سید اشرف الدین گیلانی «نسیم شمال»

جامعه شناسی ادبیات یکی از جدیدترین حیطه‌ها در جامعه‌شناسی است. در این حوزه ‌اوضاع و احوال دینی، اخلاقی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و ایدؤلوژیک جامعه در ارتباط با ادبیات مورد بررسی قرار می­گیرد. در چارچوب این حوزه به تحلیل اشعار سید اشرف الدین گیلانی، یکی از شعرای محبوب دورة مشروطیت پرداختیم. در این دوره در ادبیات شاهد مفاهیمی جدید چون «وطن»، «دولت»، «ملّت»، «آزادی»، «قانون» و. . . . هستیم. اگرچه بر...

تحلیل اسطورة هبوط در شعر معاصر براساس شعر هفت تن از شاعران این دوره

اسطورة هبوط با تمام پیچیدگی‌های خود در سطحی وسیع ذهن بشر را به خود مشغول داشته است. به زوایای گوناگون این مسئله در کتب دینی مختلف اعم از قرآن، انجیل و تورات هم اشاره شده است. با بررسی شعر معاصر درمی­یابیم که شاعران معاصر در بیان دیدگاه­های خود، هم تحت­تأثیر قرآن بوده­ و هم از آموزه­های تورات و انجیل استفاده کرده­اند. در شعر فارسی معاصر، هبوط و جزئیات آن به    شیوه­های گوناگون نمود یافته است؛ آف...

خدای خوانی و آمرزش خواهی در شعر سعدی

تقریباً همه سعدی شناسان، این شاعر بزرگ را معلم اخلاق و استاد ترویج مبانی تربیتی و آموزشی می دانند و به رغم برخی انتقادها و نکته گیری ها، باز شأن والای او را در رواج اصول اخلاقی ستوده اند. به همین دلیل، ماندگاری سعدی تضمین شده و قطعی است. سعدی که از هر فرصت مناسبی در آثار گونه گون خود از گلستان تا قصاید و مواعظ برای بیان و ترویج اصول و مفاهیم اخ...